بر قلة کوه آتشفشان سبلان، در داخل دهانه آتشفشانی آن یک دریاچه که محیط آن بیضی شکل است وجود دارد که در ردیف دریاچه‌های آتشفشانی محسوب می‌شود. کف این دریاچه از بازالت، آندزیت و تراکیت تشکیل شده و آب آن تنها از طریق ریزش برف تامین میگردد. از نظر شیمیائی، آب این دریاچه در ردیف آبهای سولفاته کلسیک سدیک بسیار سبک و غنی از سیلیس می‌باشد و موجود آبزی در آن مشاهده نمی‌شود.

دریاچه سبلان که در ارتفاع 4811 متری از سطح دریا و درون دهانة آتشفشانی کوه سبلان قرار دارد از نظر علم دریاچه شناسی « limnology » اختصاصاتی خاص دارد که در سایر دریاچه‌ها مشاهده نمی‌شود.

لیمنولوژی دریاچة سبلان

قله‌ی آتشفشانی سبلان، حدود 5 کیلومتر مربع مساحت دارد و مخروط آتشفشانی در جنوب شرقی قله قرار گرفته است در داخل این مخروط، دریاچه‌ای با محیط بیضی شکل به اقطار 140 متر و 80 متر وجود دارد.

سطح آب دریاچه تقریبا 25 متر پائین‌تر از لبه‌های مخروط آتشفشانی است. ناحیة شمالی دریاچه پوشیده از یخچالهای دائمی است و ارتفاع این یخچالها در گرمترین ماههای سال کمتر از 25 متر نمی‌شود. درصورتی که ناحیة جنوبی دریاچه با گرم‌شدن هوا ، عاری از برف و یخ میگردد. دامنه‌های مخروط در ناحیه‌ شمالی بسیار تند است و در قسمت شرقی مخروط ، بریدگی چندی وجود دارد که دررو آب  نامیده می‌شود. این بریدگی، وسعت و ظرفیت آبگیر دریاچه را کم می‌کند.

آب دریاچه تنها از طریق ریزش برف تامین میگردد و به استثنای فصل تابستان ( از اواسط تیر تا اوایل شهریور ) در تمام فصول سال یخ بسته و منجمد است. درجه حرارت آب از درجه حرارت محیط تبعیت می‌کند و این امر نشان میدهد که آتشفشانی سبلان، فعالیت حرارتی ندارد.

عمق دریاچه در کناره‌های آن بسیار کم و در اواسط آن زیاد است و چنین به نظر میرسد که آبگیر دریاچه به شکل قیف می‌باشد.

مخروط آتشفشانی سبلان که دریاچه را در بر‌میگیرد در حال تخریب بوده و این عمل در نتیجة انجماد و ذوب مجدد یخ و برف صورت می‌گیرد. ساحل دریاچه را سنگهای آذرین از نوع رسوبات یخچالی در ابعاد مختلف پوشانیده‌اند.

در ناحیه شمالی و غربی دریاچه، رسوبات بسیار زیادند و کف دریاچه از سنگ یکپارچه تشکیل شده است در نتیجه ریزش رسوبات یخچالی، صافی و یکنواختی خود را از دست داده است از نظر سنگ شناسی، جنس این رسوبات یخچالی از آندزیت و به مقدار کم از تراکیت است